UTICAJ STRANIH JEZIKA NA ALŽIRSKI DIJALEKAT ARAPSKOG JEZIKA

Apstrakt

Arapski jezik kao jedan od najznačajnijih jezika civilizacije doživeo je svoju ekspanziju nakon pojave islama kada se proširio iz svoje postojbine, Arabijskog poluostrva, na veliku teritoriju Levanta, Mesopotamije, Egipta, Sudana i Magreba. Pri tome je klasični arapski jezik (al-luġa al-ʾarabiyya al-fuṣḥa) postao jezik književnosti, nauke i kulture, te jezik religije kao jezik Kur'ana na celom području od Persijskog zaliva do Atlantika. Uporedo sa književnim arapskim jezikom širili su se sa Arabijskog poluostrva i različiti lokalni dijalekti (al-luġa al-ʾāmmiyya) koji su se koristili u svakodnevnom govoru i ta sociolingvistička pojava – diglosija izrazito je karakteristična za arapski jezik. Novi dijalekti i narečja (poput alžirskog dijalekta) nastajali su kao rezultat međusobnog uticaja i interakcije između govornog arapskog i lokalnih jezika. Na teritoriji Alžira naseljenoj uglavnom berberskim plemenima (al-Amāzīġ) raširio se, kao i u ostalim zemljama Magreba, arapski jezik koji se u početku mahom govorio u gradovima, da bi postepeno stigao i do ruralnih i planinskih oblasti gde su se većinom koristili različiti berberski dijalekti. Na ovaj način formirao se alžirski dijalekat arapskog jezika, koji će iz različitih istorijskih razloga doći u intenzivan kontakt sa osmanskim turskim, španskim i francuskom jezikom, što će biti analizirano u radu iz perspektive preuzete leksike. Cilj ovog rada je uvid u razvoj leksike alžirskog dijalekta tokom vremena, kao i uticaj stranih jezika na njegovo formiranje, posebno u pogledu pozajmljenica koje su u njega ušle, a sa osvrtom na istorijski kontekst.